• Adre
• Personol
• Yn Gryno...
• Y Llenor
• Y Gwleidydd
• Yr Arlunydd
• Perlau
• Y Gwyddonydd
• Cyfeiriadaeth
•   

Cerdd Deledu: 'Cerddediad'

Gwobrwywyd yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru, Bangor a'r Cylch 1971 gan Gwyn Erfyl a Geraint Stanley Jones. Yn ôl y beirniad: 'Ymgais uchelgeisiol iawn i geisio mynegi pererindod dyn o'i grud i'w fedd. Cyfanwaith lle mae swyddogaeth llais, gair a llun wedi ei weithio allan (sic) yn ofalus a dyfeisgar.... Mae'r gerdd yn gwneud y defnydd llwyraf o'r cyfrwng.'

NODYN GAN OLYGYDD Y WEFAN HON: Ffoniwyd O.O. ychydig wythnosau wedi'r Eisteddfod gan ysgrifenyddes
Gwyn Erfyl gan wahodd O.O. i'w gyfarfod yng Nghaerdydd i wneud rhaglen o'r gerdd ar gyfer y teledu.
Dywedodd O.O. y byddai'n derbyn y gwahoddiad pe bai'r cwmni'n agor stiwdio deledu yng Nghanolbarth neu
Ogledd Cymru (nid oedd stiwdio yn yr Wyddgrug yr adeg honno).

Afraid dweud na ffilmiwyd y gerdd. Ond yn eironig ddigon, agorwyd stiwdios teledu yng Nghanolbarth a Gogledd Cymru, gyda G.E., flynyddoedd wedyn, yn gweithio o'r Wyddgrug!!!

Mae'r gerdd yn dal heb weld golau dydd... tan heddiw! Rhyfedd o fyd.

Nodyn: Defnyddir lluniau o draed a choesau yn unig drwy gydol y gerdd.

PERSON	TESTUN	LLUN
DYN: yn "athronyddol" a di-emosiwn	Myfi yw dyn - dim ond brawddeg o beth. Fy nechrau a'm diwedd yw alpha ac omega y wyddor fyw, a'm canol yw'r llythrennau driphlith-draphlith a wasgwyd i'r gofod prin mewn ymgais olygyddol i ddisgrifio bywyd mewn geiriau mwys.	Palmant prysur mewn dinas; traed a choesau yn mynd a dod. Cipolwg o draed milwr Ellmynig yn gwneud y "goose-step" a chipolwg ar draed plant mewn iard ysgol - y ddau yn gymysg a'r olygfa uchod.
DYN: yn "naturiol", ond gydag emosiwn.	Dyn ydw i - ar goll mewn gwyddor feiolegol: yn rhy bell o'r alpha i alwar mam; yn rhy agos i'r omega i eistedd yn llawn dagrau ac aros i droeon ffawd roi trefn, efallai, ar yr anagram hir.	Traed hen ŵr, gyda ffon, yn cerdded yn unig; yna'n aros, ac yn patrymu'r llwch gyda'i ffon.
DYN: yn wamal, braidd	Ie - dyn ydw i. Robert Eurbinc Hughes oedd fy enw - yn alpha oed - baragraffau'n ôl:	Pâr o esgidiau mawr, taclus. Esgidiau babi, yna rhai plentyn bach, yna llanc. Y lluniau hyn yn ail-ymddangos yn ysbeidiol, gan amrywio trefn yr ymddangosiad.
OFFIRIAD: yn ddwys iawn	"Fe'th fedyddiaf di yn Robert Eurbinc."
MAM: yn "siarad babi"	"Be ti'n neud yn fan'na, Bobi bach?"
CRWT:	y gath-ar-y-mat	Traed plant a choesau desgiau mewn ysgol hen ffasiwn.
DYN:	a'r
CRWT:	CI-YN-Y-CAE
DYN:	a'r
CRWT:	Ji-ceffyl-bach-yn-cario
PLANT	"Bob Nico!" "Bob Nico!" "Bob Nico!" "Bob Nico!"	Y plant yn codi' afreolus ac yn rhedeg allan.
DYN: yn sych	a'r gêm o Lecsicon yn dechrau mynd yn rhemp.
DYN: gyda diflastod	'Doedd dim blodeugerdd cyn y brawddegau cyntaf - dim ond gardd o glai a gwely o bridd yn frith o ffedogau-dail a seirff diegwyddor a philistiaid rhonc. Yno, rhwng parth a pherth, y cysgodwyd y rhagymadrodd       rhyddieithol i'm tipyn stori:	Olion traed (dyn a dynes) mewn: 1. paent gwyn ar lawr du 2. tywod 3. concrit gwlyb 4. pridd. Dal / rhewi yr olaf o'r lluniau.
DYNAS 1:	"Pwy ?"	Traed menywod mewn cylch, ynghyd â brwsh llawr, mop, bwced ayb.
DYNAS 2:	"Tewch â deud!"
DYNAS 1:	"Naddo 'rioed!"
DYNAS 2:	"Wel! Wel!"	Carnau gwartheg mewn marchnad anifeiliaid
DYNAS 1:	"Ych-a-fi!"
DYNAS 2:	"'Fengyl!"
DYN:	a'r glêr fflam-gleddog yn canu: "Allan! Allan! Blant afradlon - a'ch bastad di-deitl gyda chi!"	Carnau buwch, â tharw'n uchaf.
PLANT:	"Bob Nico!" "Bob Nico!"	Traed plant, iard ysgol.
DYN:	"Bob Gwcw!"	Esgidiau mawr, taclus.
PLANT:	"Bob Nico!" "Bob Nico!"	Traed plant, iard ysgol.
DYN:	"Bob Gwcw!"	Esgidiau mawr, taclus.
DYN: yn eironig	Ie - myfi yw'r dyn: yn sgwennu yn yr ardd glai rhwng seirff a boliau afal - poen dan fy 'sennau, a'r cleddyfau fflam yn dal i gadw'r clêr yn glir o ffrwyth y pren.	Traed hen ŵr / ffon / patrymu'r llwch. Gwartheg / "goose step" / olion traed.
DYN: Yn ffug ddramatig	Myfi yw Mistar Hughes: "Su'da'chi heddiw, Mistar Hughes ?" "Tipyn is na'r angylion, thanciw, ond tipyn uwch nag aderyn to ar lawr."	Pâr o esgidiau mawr, taclus. Carnau gwartheg. Esgidiau mawr.
DYN: yn "athronyddol" a di-emosiwn.	Ie - Mistar Hughes. Unwaith, alpha, yn llechen ddi-lythyren, ond erbyn hyn yn dabled o anllythrennog glai: dim ond ychydig ogam yn igam ar ymylon, a heirogliff neu ddau - hen dderyn yn cadw cwmni â chwilod-tail - mor ddi-drwch â'r Eifftwyr, mor ddibwynt â Seth ar gaead arch.	(Fflach-ddarlun o bâr o esgidiau mawr, taclus - yna'n ôl i'r uchod.
DYN: yn fwy gwamal	Ydy! Mae'r teip yn dechrau gwisgo, yr print sans-serif yn italeiddio, y gystrawen yn gloffach, a'r orgraff, bellach, yn nwylo diawl y wasg.: "Drwg gennym ddeall fod Mr R Eurbinc Hughes yn orweddog a chystuddiol mewn hospitol. Dymunwn unwn amdo iddo...	Gwaelodion llinellau o deip yn llenwi'r sgrîn. Traed gwelyau mewn ward sbyty; traed nyrsus a chleifion. Carnau gwartheg.
ARWERTHWR:	...da tew pymtheg swllt y scôr yn fuan iawn."
OFFEIRIAD:	"Fe'th fedyddiaf di ..."	Fflachiadau o'r holl luniau, bron yn rhy gyflym i'w gweld.
MAM:	"Bobi Bach!"
PLANT:	"Nico!"
DYNAS 1:	"Mistar Robat Gwcw!"
DYNAS 2:	"Mistar Hughes!"
DYN: yn ffyddiog	Nid yw'n Omega eto. Sgwennwch mewn llythrennau breision mai dyn ydw i o hyd - rhywle rhwng yr alpha pell a'r omega agos, yn crafangu dros yr atalnodau, yn gwrthod diflannu i'r sgwariau duon sy'n britho'r pos.	Traed hen ŵr, gyda ffon, yn cerdded ochr bryn anwastad - yn aros weithiau, ond yn dal i ddringo'n araf.
DYN: yn ffeithiol	Ond fe ddaw, siwr iawn - yr omega olaf a'r atalnod llawn.	Gwaelod ffon yr hen ŵr, yn unig, yng nghornel cyntedd y tŷ.
DYN: yn bendant a chyda pheth bodlonrwydd.	A phan ddaw, a'r gyfrol gyntaf yn gyflawn, cewch ddarllen - a deall nad brân yn troedio'n bygddu rhwng yr alpha arian a'r omega aur oedd lluniwr y llythrennau llwyd.	Traed ieuanc yn cerdded ar lawr llyfrgell, yna'r aros. Pâr o ddwylo plentyn yn gwthio hen lyfr, trwchus, i'w le priodol (bwlch ar ei gyfer) ar y silff isaf, yn ymyl y traed. Dal / rhewi llun y llyfr yn ei le ar y silff; fflachiadau 'subliminal' o'r lluniau eraill. Palmant prysur mewn dinas; traed a choesau yn mynd a dod. Nol i'r llyfr. plentyn yn ei dynu allan. Rhewi.